انواع صافکاری خودرو (ابزار صافکاری)

انواع صافکاری خودرو

صافکاری خودرو انواع مختلفی دارد که در مطالب قبلی ما ابزار صافکاری را به دسته کلی تقسیم کردیم:

• صافکاری بدون رنگ
• صافکاری با رنگ

در این مطلب قصد داریم صافکاری را از لحاظ نحوه انجام صافکاری مورد بررسی قرار دهیم.

صافکاری خودرو

اصل اولیه صافکاری

اکثر خودرو های موجود در بازار از ورقه های نازک فلزی ساخته شده اند و یا عمده ترین بخش بدنه خودرو از فلز و ورقه های فلزی تشکیل شده است. در نتیجه معنی اصلی صافکاری خودرو همان بازگرداندن این بخش های فلزی به حالت اولیه خود می باشد. برای اینکه صافکار بتواند این بخش های فلزی را به حالت اولیه خود برگزداند باید به اصول اولیه تغییر حالت فلزات وارد باشد.

زمانی که خودرو تصادف می کند تغییرات بر روی ساختمان قطعات و ورق های فلزی بدنه خودرو رخ می دهد. برای از بین بردن این بی نظمی در ساختار فلزات و تغییر شکل باید از دو روش اصلی آهنگری استفاده کرد:

1. تقلیل دادن سطح گسترش یافته ورق به وسیله ی غلتک زدن، جمع کردن
2. کشیدن و طویل نمودن قسمت کوتاه ورق به دو روش صافکاری دستی یا صافکاری با ماشین های نورد و یا صافکاری با ماشین های کشش

انواع ابزار صافکاری

در ابتدا ذکر کردیم که صافکاری خودرو را می توان از لحاظ مختلفی دسته بندی کرد. در این مطلب قصد داریم صافکاری خودرو را با توجه به ابزار مورد استفاده در صافکاری خودرو دسته بندی کنیم.صافکاری هم مانند هر حرفه و فن دیگه ای دارای ابزار خاص خود می باشد. این ابزار و تجهیزات در ابتدا با نیرو دست کار می کردنند و مهم ترین عامل در کارآمد بودن این ابزار نیروی بازوی انسان بوده است و با پیشرفت علم نیرو محرک و یا نیرو موثر در ابزار صافکاری از انسان به ماشین تغییر کرد و ابزار های صافکاری ماشینی هم به وجود آمد.

با توجه به این توضیح می توان دو دسته اصلی را مورد بررسی قرار داد:

1. صافکاری با ابزار دستی
2. صافکاری با ابزار ماشینی

صافکاری با ابزار دستی

از این روش صافکاری در مواقعی که کار محدود باشد استفاده می شود و برای ورق هایی با طول زیاد کاربرد ندارد .این روش معمولا جهت صافکاری بدنه ی اتوموبیل استفاده می شود و مهارت فرد صافکار اهمیت به سزایی دارد. ابزارهایی که در این روش استفاده می شوند شامل: صفحه صافی، چکش صافی، چکش چوبی، قالب تنه و مشتی می باشد. برای انجام صافکاری لازم است ابتدا محل یا محل های تغییر فرم داده شده را مشخص نموده و سپس با وسایل مورد نیاز اقدام به صافکاری نمود. در نتیجه ابتدا باید انواع تغییر شکل بدنه خودرو را مورد بررسی قرار دهیم:

برآمدگی بدنه خودرو

• صافکاری ورق برآمده

با فرض این که قسمت تغییر شکل داده شده به صورت یک برآمدگی در وسط ورق قرار گرفته باشد برای برطرف کردن آن می بایست چکش کاری را از حد فاصل قسمت برآمده ناحیه صاف ورق شروع و به لبه های ورق ختم کرد. ضربات چکش کاملا نزدیک به هم و روی شعاع های فرضی بر روی کار وارد می شوند .ضربات از سنگین شروع و به سمت لبه ی کار به مرور سبک تر می شوند. پس از پایان مرحله ی اول برآمدگی کمی کوچکتر می شود حال می بایست مرحله ی دوم را مانند مرحله ی اول شروع نمود. برای این منظور ضربات چکش را مانند مرحله ی اول به صورت شعاع های جدید و بین شعاع های مرحله ی اول انجام می دهیم. پس از پایان مرحله ی دوم برآمدگی کوچکتر شده  و می بایست مراحل سوم و مراحل بعدی را نیز به همین شکل انجام دهیم.

• صافکاری ورق تابیده

برای صافکاری ورق تابیده عمل چکش کاری را از لبه های ورق شروع و به سمت وسط ورق می رویم. جهت جلوگیری از ازدیاد طول بیش از حد ورق در وسط  آن می بایست ضربات در لبه های ورق سنگین و با پیش روی به سمت وسط ورق از شدت ضربات کاسته و ضربات سنگین تری وارد نمود. در این روش نیز صافکاری به صورت شعاعی بوده و در مراحل مختلف انجام می شود.

• صافکاری ورق تو رفته

برای انواع صافکاری خودرو این نوع از تغییر شکل در ورق های بدنه خودرو با استفاده از ابزار مشتی و قالب تنه شروع با بر طرف کردن تو رفتگی های روی ورقه فلزی بدنه خودرو می نماییم. از این روش بیشتر برای صافکاری بدون رنگ انجام می شود و عموما باعث ریزش رنگ نمی شود و خیال شما از بابت افت قیمت خودرو راحت است.

صافکاری با مشتی

صافکاری با ابزار ماشینی

با پیشرفت تکنولوژی ربات ها و ماشین های مختلف تقریبا در تمام جنبه های زندگی بشری ورود پیدا کردند. همه انواع صافکاری خودرو هم از این قاعده مستثنی نمی باشد. ابزار ماشینی به دلیل سهولت در استفاده به سرعت جای خود را در بیان صافکاران خودرو پیدا کردند و به راحتی جای ابزار دستی را گرفتند. در اینجا چند نوع از ابزار های ماشینی صافکاری را همراه با کاربرد آن ها بررسی می کنیم:

• چکش های پنوماتیکی

نیروی محرکه آن ها هوای فشرده است. از این ماشین ها بیشتر جهت انواع صافکاری خودرو سطوح ورق های تغییر شکل داده شده در کارگاه های صنایع فلزی و کارخانه های اتاقک سازی اتوموبیل استفاده می شود. با قرار دادن قطعه بین سندان و چکش ماشین و وارد سازی ضربه های پی در پی و جابجایی یکنواخت و مداوم ، تغییر شکل های روی سطح برطرف می شوند . سطوح تماس سندان و چکش ماشین باید همیشه و به ویژه هنگام انواع صافکاری خودرو ورق های غیرآهنی کاملا صیقلی و پرداخت شده باشد. در مواردی مانند صافکاری ورق های آلومینیومی سندان را چرب می کنند.

• ماشین های نورد 

ماشین هایی که برای صافکاری ورق های فلزی مورد استفاده قرار میگیرند شامل ماشین با نورد سخت و ماشین با نورد نرم می باشند. ماشین های نورد به دو دسته تقسیم می شوند:

ماشین با نورد سخت

این ماشین ها از دو ردیف غلتک از فولاد سخت به قطرهای مختلف از ۷۵ تا ۱۸۰ میلی متر برای ورق های فلزی به ضخامت های ۲ تا ۱۲میلی متر ساخته شده اند که به طور یک در میان روی هم قرار می گیرند . در برخی از ماشین ها نگهدارنده هایی از جنس فولاد سخت روی نورد ها مستقر شده که وظیفه ی آن حمایت نوردهای پایینی و بالایی در برابر خمیدگی ها است که در اثر مقاومت ورق ها ایجاد می شوند .در دو طرف ماشین دو میز فلزی برای قرار گرفتن ورق قبل و بعد از عملیات خمکاری وجود دارد.

ابتدا ورق از بین غلتک ها عبور داده می شود و با ایجاد موج یکنواخت مقدار قابل ملاحضه ای از بی نظمی ها کاسته می شود.برای اینکه قسمت های کوتاه و بلند به طور یکنواخت در معرض نیروی غلتک ها قرار بگیرند در نواحی کوتاه ورق هایی به ضخامت ۰٫۸ تا ۲ میلی متر و به طول و عرض متناسب با قسمت کوتاه ورق قرار میدهند تا فشار نوردها موثر واقع شود و از ازدیاد سطح در محل مورد نظر جلوگیری شود. در این روش لازم است پس از عبور ورق از زیر غلتک آن را پشت و رو کرد و سپس عبور داد.

صافکاری با دستگاه نورد

ماشین با نورد نرم

تعداد نوردهای این ماشین زیاد است و جنس آنها از فولاد با حد ارتجاعی بالاست. بر روی توده های بالایی و پایینی نیز تعدادی غلتک های کوچک قرار گرفته است که وظیفه ی آنها حمایت از نوردهای اصلی می باشد و به غلتک های حمایت کننده موسوم هستند. در ردیف بالایی حمایت کننده هایی نیز وجود دارند که روی ریل های عرضی ماشین نصب شده اند و ثابت هستند و هنگام صافکاری نوردهای بالایی را حمایت می کنند. حمایت کننده های پایینی هریک می توانند به صورت جداگانه و مستقل عمل کنند و درهر قسمت ازطول نوردها بالا و پایین روند و فشار لازم را ایجاد نمایند.

• ماشین های کششی

یکی دیگر از فرآیندهای صافکاری ورق های فلزی کشیدن ورق به وسیله ی ماشین های کششی است. از این ماشین ها عموما در کارخانه های فولادسازی به منظور مسطح کردن ورق های فلزی استفاده می شود. این روش یکی از بهترین روش های صافکاری است ولی به دستگاه های قدرتمندی جهت ایجاد نیروی لازم نیاز دارد. این روش صافکاری در دو مرحله انجام میشود :

1. کشیدن ورق با سرعت بالا و نیروی کم به منظور از بین بردن تغییر شکل موقت و ارتجاعی ورق
2. کشیدن با نیروی زیاد و سرعت پایین برای بزرگ یا طویل شدن نواحی کوتاه ورق به طور پیوسته