تسمه تایم یا تایمینگ یکی از مهم ترین اجزای موتور است که وجود آن برای عملکرد خودرو الزامیست. اگر مایلید موتور خودروی شما عملکرد بهتری داشته باشد، باید نسبت به تسمه تایم و علائم خرابی آن بی توجه نباشید. بهتر است قبل از به پایان رسیدن عمر این قطعه آن را تعویض کنید تا متحمل خسارت ها و هزینه های بیشتری نشوید. موضوع بحث در این مقاله را به علائم خرابی تسمه تایم؛ علت خرابی تسمه تایم چیست، اختصاص داده ایم تا بتوانید از اطلاعاتی در این زمینه در اختیار شما قرار می دهیم، نهایت استفاده را ببرید و در هنگام برخورد با این مشکل بهترین تصمیم را اتخاذ کنید.
تسمه تایم چیست و چه وظیفه ای را به عهده دارد؟
مطمئنا تاکنون نام تسمه تایم را بارها شنیده اید و حتی ممکن است در رابطه با این قطعه و نحوه عملکرد آن نیز اطلاعاتی داشته باشید. در این بخش قصد داریم به طور کامل با تسمه تایم، وظیفه ای که به عهده دارد، علت و علائم خرابی آن آشنا شویم.
یکی از قطعاتی که به طور مستقیم بر عملکرد موتور خودرو تاثیر می گذارد و به عبارتی وجودش برای موتور نقش حیاتی دارد، تسمه تایم است که حرکت چرخشی میلنگ را به میل سوپاپ انتقال می دهد و به این وسیله موجب روان تر کار کردن آن می شود. این قطعه که از جنس نوعی پلاستیک مقاوم است وظیفه کمک و تسهیل باز و بسته شدن سوپاپ ها توسط میلنگ را به عهده دارد. در واقع کار این قطعه تنظیم زمانبندی باز و بسته شدن سوپاپ هاست.
بر روی قسمت داخلی تسمه تایم دندانه های وجود دارد که باید حتما سر جای درست خود قرار بگیرند. در صورتی که تسمه تایم خراب باشد یا تنظیم نباشد و نتواند کار خود را به درستی انجام دهد، اختلالات گسترده ای در عملکرد کلی موتور به وجود می آید.
همان گونه که گفته شد، نحوه قرارگیری تسمه تایم بسیار مهم است، بنابراین اگر قصد تعویض این قطعه را دارید، بهتر است به افراد متخصص مراجعه کنید.
بیشتر بخوانید: تعویض کیت تسمه تایم ال ۹۰
علت خرابی تسمه تایم چیست؟
به طور معمول خرابی تسمه تایم در اثر دلایل متعددی صورت می گیرد که در ادامه قصد بررسی این عوامل را داریم.
استفاده بیش از حد از دورهای بالای موتور: در صورت استفاده بیش از حد از دورهای بالای ۴ هزار (دور در دقیقه) موتور که یکی از مهم ترین عوامل مستهلک شدن سریع قطعات آن به حساب می آید، ممکن است باعث پاره شدن تسمه تایم یا کنده شدن دندانه های آن شوید.
استفاده نکردن از دنده درست در مسیرهای ناهموار: اگر در مسیرهای سر بالایی یا در هنگام عبور از روی موانع خیابان از دنده درست استفاده نکنید، ممکن است فشار زیادی به موتور و تسمه تایم تحمیل و در نتیجه باعث خرابی آن شود. بهتر است در مسیرهای سر بالایی از دنده های سنگین استفاده کنید تا از بروز چنین مشکلی جلوگیری نمایید.
خراب شدن تسمه سفت کن: اگر تسمه را بیش از حد سفت کنید در ابتدا تسمه سفت کن خراب می شود و اگر تسمه سفت کن خراب شود و گیرپاژ کند، ممکن است تسمه تایم دچار کشیدگی و در نهایت به پارگی ختم شود.
استفاده از تسمه های بی کیفیت: تسمه های نامرغوب زیادی در بازار وجود دارند که مقاومت کافی برای تحمل بارهای زیاد را ندارند و خیلی زود دچار استهلاک می شوند. بهترین کار خرید یک تسمه تایم مرغوب و اورجینال از مراکز معتبر است. ( حتما پیش از تعویض تسمه تایم آن را به یک فرد حرفه ای نشان دهید.)
تغییرات دمایی: همان گونه که گفته شد تسمه تایم از جنس لاستیک ساخته شده و اگرچه بسیار مقاوم است، اما باز هم ممکن است در اثر گرما یا سرمای زیاد دچار انبساط و انقباض شده و ترک های ریزی در سطح آن به وجود آید.
نشتی روغن: اگر کاسه نمدها روغن ریزی داشته باشند و در اثر این نشتی روغن تسمه تایم را چرب کند، احتمال خارج شدن دندانه های تسمه از جای خود یا حتی سرخوردن و جدا شدن کامل آن وجود دارد. بهترین کار این است که در صورت مشاهده هر گونه نشتی فورا آن را برطرف نمایید.
از جمله سایر عواملی که بر روی خرابی تسمه تایم تاثیر می گذارند می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- فرسودگی و استهلاک بیش از حد تسمه تایم
- خرابی فولی تسمه تایمینگ
- تعویض تسمه تایم نزد افراد مبتدی و غیر حرفه ای
- عدم رسیدگی و بررسی نکردن تسمه تایم در سرویس های دوره ای (چند مدت یکبار)
- درست نصب نکردن تسمه تایم و عدم قرارگیری مناسب
- نشتی آب و مایعات خودرو
- رانندگی در مناطق گرم و خشک (آب و هوای خشک)
- سفت و شکننده شدن تسمه تایم در اثر استفاده نکردن از خودرو
علائم خرابی تسمه تایم
به طور معمول خراب شدن تسمه تایم خودرو با یک سری علامت ها همراه است که هشدار رسیدگی به این مشکل و تعویض قطعه را صادر می کنند. برخی از مهم ترین این علامت ها شامل موارد زیر می شود:
به گوش رسیدن صداهای غیرعادی (تیک یا کلیک) از موتور: برای راه اندازی میلنگ و میل سوپاپ، یک سری پولی وجود دارد که تسمه تایم از آن ها عبور می کند. درگیر شدن دندانه های تسمه و پولی به حرکت نرم و روان آن ها می انجامد . در صورتی که تسمه تایم دچار فرسودگی و استهلاک شده باشد این حرکت با تولید صدای تیک تیک همراه خواهد بود.
خارج شدن دود سیاه از اگزوز: اگر پس از روشن شدن خودرو متوجه خروج دود سیاه از اگزور خودرو شده اید، می توانید به دنبال دلیل این موضوع تسمه تایم را نیز بررسی کنید، زیرا ممکن است در اثر خرابی تسمه تایم، سوخت و هوا به شکل نامناسب وارد اتاق احتراق شود و کاملا نسوزد در چنین شرایطی پس از استارت زدن سوخت نیم سوز به سمت اگزوز هدایت می شود.
ایجاد مشکل در استارت خودرو: همان گونه که می دانید، تسمه تایم به قرقره های حرکت دهنده میلنگ متصل است، حال اگر این قطعه فرسوده باشد، زمان جرقه زنی افزایش و سرعت استارت زنی و راه اندازی موتور نیز کاهش می یابد.
پایین آمدن توان موتور: لغزش تسمه تایم باعث به وجود آمدن ناهماهنگی در موتور خودرو می شود و این مشکل بر روی قدرت موتور تاثیر می گذارد و توان آن را کاهش می دهد. در چنین شرایطی احتمال برخورد و خرابی پیستون، بادامک و سایز اجزا به یکدیگر و به بار آمدن خسارت های زیاد می شود.
از جمله دیگر نشانه های خرابی تسمه تایم می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- وجود ترک های ریز، کش آمدن زیاد یا کنده شدن دندانه های تسمه تایم
- گرم شدن بسیار زیاد موتور
- لرزش خودرو در دورهای کند و احساس تکان های شدید
- روغن ریزی موتور
- روشن شدن چراغ چک خودرو
- بالا رفتن مصرف سوخت خودرو
- پایین آمدن شتاب خودرو
اگر یکی از علائم زیر را مشاهده کرده و از خرابی تسمه تایم مطمئن شده اید، بهتر است هرچه زودتر آن را نزد یک تعمیرگاه تخصصی تعویض نمایید.
علائم پاره شدن تسمه تایم خودرو
شاید برای شما سوال باشد که چگونه بفهمیم تسمه تایم پاره و موتور از تایم خارج شده است (به هم خوردن تایمینگ سوپاپ ها)؟ در صورت مشاهده هریک از علائم زیر فورا تسمه تایم را چک کنید.
- روشن نشدن موتور
- هرز و بدون کمپرس عمل کردن استارت
- خاموش شدن یکباره خودرو
تسمه تایم خودرو هیچ گاه در حالت پارک پاره نمی شود، بنابراین اگر در هنگام حرکت، خودرو به یک باره خاموش شد، ابدا استارت نزنید تا به بخش های مختلف آن آسیب های جدی وارد نشود. فورا ماشین را در حالت دنده یک قرار و آن را هل دهید. در چنین شرایطی اگر تسمه تایم پاره شده باشد خودرو شروع به حرکت می کند در صورتی که اگر پاره نشده باشد خودرو ساکن می ماند.
پس اگر تسمه تایم در حین حرکت پاره و خودروی شما خاموش شد به هیچ عنوان استارت نزنید و فورا خودرو را با یدک کش به یک تعمیرگاه تخصصی منتقل کنید.
