مطمئنا بارها نام سنسور اکسیژن را شنیده اید، اما ممکن است با نقشی که در خودرو دارد، آشنایی نداشته باشید. این سنسور یکی از اجزای سیستم کنترل آلایندگی خودرو است که مقدار اکسیژن در گازهای خروجی موتور را اندازه می گیرد. این حسگر مقدار آلایندگی خودرو را کنترل می کند و بالا بودن اندازه آن را هشدار می دهد.

در صورت خرابی این قطعه، امکان ارسال نسبت هوا به سوخت وجود ندارد. این مشکل می تواند پیامدهای جدی تری نظیر افزایش مصرف سوخت، بالا رفتن آلایندگی خودرو و خرابی سایر قطعات این سیستم مانند مبدل کاتالیزوری را به دنبال داشته باشد. پس بهتر است برای صرفه جویی در مصرف سوخت و عبور کردن از بازرسی آلایندگی خودرو بلافاصله پس از مشاهده علائم خرابی این حسگر به تعمیرگاه مراجعه کنید. در ادامه جهت اطلاع شما عزیزان به بررسی علائم خرابی سنسور اکسیژن و پیشگیری از آن می پردازیم.

علائم خرابی سنسور اکسیژن

خراب شدن سنسور اکسیژن نیز علائمی دارد که در صورت مشاهده آن ها باید هرچه سریع تر خودرو را برای بررسی بهتر به تعمیرگاه منتقل کنید.

پایین آمدن شتاب خودرو

کند شدن دور موتور و پایین آمدن شتاب خودرو معمولا به دلیل خرابی سنسور اکسیژن اتفاق می افتد، زیرا زمانی که این سنسور معیوب شود، نسبت اکسیژن بر سوخت خودرو با کاهش و افت چشمگیری روبه رو می شود. وجود هر گونه بی نظمی در عملکرد موتور می تواند به دلیل خرابی سنسور اکسیژن باشد چراکه این سنسور اطلاعات را به کامپیوتر خودرو ارسال و ECU نیز باتوجه به آن ها زمان احتراق را مدیریت و کنترل می کند.

در واقع اگر سنسور اکسیژن معیوب شود، ای سی یو قادر به تنظیم مقدار مصرف سوخت مورد نیاز برای شتاب گیری نیست و به همین دلیل موتور در هنگام شتاب گیری دچار مکث می شود.

بالا بودن دور موتور در هنگام پارک

اگر در هنگام توقف خودرو دور موتور شما ۲ تا ۳ هزار بود ( باید زیر هزار باشد.) احتمالا یک مشکل جدی وجود دارد. یکی از دلایل به وجود آمدن چنین مشکلی خرابی سنسور اکسیژن است که می تواند با تاثیرگذاری بر روی زمانبندی و فواصل احتراق و مقدار مخلوط هوا و سوخت، عملکرد موتور را با اختلال روبه رو کند و دور موتور را نامنظم نماید.

روشن شدن چراغ چک خودرو

به طور معمول روشن شدن چراغ چک خودرو در اثر دلایل متعددی اتفاق می افتد که خرابی سنسور اکسیژن نیز یکی از این علت ها است. البته بهتر است این گونه بگوییم که خرابی این سنسور به طور مستقیم نمی تواند عامل روشن شدن چراغ چک موتور باشد و با تاثیرگذاری بر روی عملکرد سایر بخش ها، می تواند باعث روشن ماندن این چراغ شود.

افزایش مصرف سوخت خودرو

در صورتی که شاهد بالا رفتن یکباره مصرف سوخت خودروی خود بوده و دلیل این افزایش مصرف غیرعادی را پیدا نمی کنید، بهتر است سنسور اکسیژن خودرو را چک کنید، زیرا ممکن است در اثر معیوب شدن این قطعه و اختلال در نسبت هوا و سوخت، این مشکل به وجود آمده باشد. به طور معمول شایع ترین علامت خرابی سنسور اکسیژن همین افزایش ناگهانی مصرف سوخت است.

به گوش رسیدن صداهای غیرعادی از موتور

شایع ترین علامت وجود نقص و خرابی در اکثر بخش های خودرو، به گوش رسیدن صداهای غیرعادی و اضافه است. یکی از علائم خرابی سنسور اکسیژن نیز شنیدن صدای غیر معمول از جانب موتور خودرو است. به طور معمول این صداها به سه صورت ،صدای ضربه به دلیل پایین بودن غلظت مخلوط هوا و سوخت، صدای دنگ دنگ به دلیل بالا بودن غلظت مخلوط هوا و سوخت و صدای تق تق به علت لقی کانکتور سنسور اکسیژن به گوش می رسند.

در صورتی که سنسور اکسیژن معیوب شود، مدیریت و کنترل مخلوط هوا و سوخت (نسبت هوا به سوخت) امکان پذیر نیست و در چنین شرایطی است که مقدار قابل توجهی کربن در محفظه احتراق جمع و باعث ناک زدن خودرو می شود. در واقع این مشکل به دلیل تزریق نشدن اکسیژن کافی به سیلندرها و در نتیجه ناقص انجام شدن احتراق به وجود می آید.

خروج بوی گوگرد از اگزوز خودرو

یکی دیگر از علائم رایج خرابی سنسور اکسیژن خودرو، منتشر شدن بوی گوگرد (بویی شبیه به تخم مرغ گندیده) و معمولا خروج دود سیاه از اگزوز است. این مشکل به راننده علامت وجود سوخت اضافی در داخل موتور خودرو را می دهد. به طور معمول انتشار این بو در اثر وجود مشکل در سیستم سوخت خودرو (عدم کنترل نسبت هوا به سوخت) و سنسور اکسیژن اتفاق می افتد.

خارج شدن دود سیاه از اگزوز خودرو

همان گونه که گفته شد، اگر نسبت مخلوط هوا و سوخت خودرو کنترل نشود و مقدار آن بهم بخورد، فرآیند احتراق به طور ناقص انجام می شود. این مشکل باعث نسوختن بنزین و در نتیجه خروج دود سیاه و در اکثر مواقع بوی گوگرد از اگزوز خودرو می شود. ( این مشکل باعث آلودگی هوا و خروج گازهای سمی از خودرو خواهد شد.)

خراب شدن مبدل کاتالیزور

یکی دیگر از اجزای سیستم کنترل آلایندگی خودرو، مبدل کاتالیزوری است که وظیفه کنترل مقدار هوای خروجی و سوختن کامل گازهای خروجی را به عهده دارد که از این طریق مانع انتشار گازهای سمی و آلودگی هوا می شود. مبدل کاتالیزور و سنسور اکسیژن به نحوی مکمل یکدیگر به حساب می آیند، زیرا این مبدل برای کار خود به سنسور اکسیژن متکی است. پس در صورت خرابی سنسور، احتمال از کار افتادن مبدل کاتالیزوری نیز وجود دارد.

گرمای غیر معمول موتور

گرمای موتور در حین کار و روشن بودن خودرو کاملا طبیعی است ، اما اگر این گرما بیش از حد معمول بود باید حتما جدی گرفته شود. یکی از دلایل بالا رفتن دمای موتور خودرو، خرابی سنسور اکسیژن در اثر عدم تعویض به موقع و فرسودگی زیاد است.

دلایل خرابی سنسور اکسیژن

شاید برای شما سوال باشد که سنسور اکسیژن به چه دلیلی خراب می شود، برای همین در ادامه علت های خرابی این حسگر را ذکر می کنیم.

• وارد شدن انواع آلودگی به اگزوز خودرو مانند نشتی مایع خنک کننده و تولید سیلیکات یا تجمع رسوب کربن
• پایان عمر مفید سنسور اکسیژن و فرسوده شدن شدید آن
• قرارگیری در دمای بالای ناشی از گازهای خروجی و کاهش عمر مفید آن
• پایین بودن کیفیت بنزین مصرفی خودرو، تولید گوگرد و سرب بیشتر و در نتیجه نفوذ آلودگی بر سطح سنسور
• وجود مشکل در سایر قطعات سیستم کنترل آلایندگی )ممکن است در اثر وجود نقص در یکی از اجزا، آلودگی بر سطح سنسور نفوذ کند.)

چگونه از خرابی سنسور اکسیژن پیشگیری کنیم؟

اکنون که با اهمیت این قطعه در سیستم کنترل آلایندگی خودرو و تاثیر آن بر روی عملکرد موتور آشنا شده اید، شاید کنجکاو باشید که بدانید، راه های پیشگیری از خرابی سنسور اکسیژن چیست؟

• در وهله ی اول بهتر است جهت بهبود عملکرد موتور و خراب نشدن قطعات مختلف آن، مدام سطح روغن موتور را بررسی و در صورت پایین آمدن سطح، آن را تعویض کنید.
• سعی کنید خودرو را در حالت درجا نگه ندارید تا سنسور بیش از حد گرم و خراب نشود.
• گاهی جهت بررسی سیستم کنترل آلایندگی خودرو به تعمیرگاه مراجعه کنید تا از سالم بودن قطعات اطمینان حاصل نمایید.

تعمیر سنسور اکسیژن خودرو

امکان تعمیر سنسور اکسیژن وجود ندارد و در صورت خرابی این قطعه باید آن را به طور کامل تعویض کنید. ما به شما پیشنهاد می کنیم که قبل از تعویض سنسور اکسیژن حتما علت خرابی آن را بررسی و مشکل را برطرف کنید، زیرا در غیر این صورت ممکن است سنسور جدید نیز دیر یا زود از کار بیفتد. بررسی سیستم کنترل آلایندگی خودرو و بخصوص سنسور اکسیژن به تخصص و ابزارهای مخصوص نیاز دارد، بنابراین بهتر است جهت انجام این کار می توانید به اتوداکار مراجعه کنید.